Οδηγίες του Παιδ. Ινστιτούτου για τη διδασκαλία της Χημείας στο Γυμνάσιο, το σχολ. έτος 2010-11.

ΧΗΜΕΙΑ Β ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ
ΕΝΟΤΗΤΑ 1: ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΧΗΜΕΙΑ (3 ΩΡΕΣ)
1.1 (σελ. 10-13) ΝΑΙ (1 ώρα)
1.2 (σελ. 15-19) ΝΑΙ (1 ώρα)

1η Εργαστηριακή άσκηση:
Η υποενότητα 1.3 «Φυσικές ιδιότητες των υλικών» (σελ. 20-22) ΝΑΙ (1 ώρα) προτείνεται να γίνει στο εργαστήριο, όπως περιγράφεται στον Εργαστηριακό Οδηγό (1η εργαστηριακή άσκηση, σελίδες 17-22 του Εργαστηριακού Οδηγού). Στην εργαστηριακή άσκηση μελετώνται πειραματικά δύο φυσικές ιδιότητες των υλικών (σκληρότητα και πυκνότητα) και προτείνεται να γίνει αναφορά στις άλλες ιδιότητες που αναφέρει το σχολικό βιβλίο.

ΕΝΟΤΗΤΑ 2: ΑΠΟ ΤΟ ΝΕΡΟ ΣΤΟ ΑΤΟΜΟ (14 ΩΡΕΣ)
2.1 (σελ. 24-27) ΝΑΙ (1 ώρα).
2.2 (σελ. 30-34) ΝΑΙ (1 ώρα).

2η Εργαστηριακή άσκηση:
Η υποενότητα 2.3.1 «Περιεκτικότητα διαλύματος στα εκατό βάρος προς βάρος (% w/w)» (σελ. 35-36) ΝΑΙ (1 ώρα) προτείνεται να γίνει στο εργαστήριο, όπως περιγράφεται στον Εργαστηριακό Οδηγό (3η εργαστηριακή άσκηση, μέρος 1ο, σελίδες 27-28 του Εργαστηριακού Οδηγού) και να δοθεί έμφαση στην ποιοτική κατανόηση του φαινομένου και όχι στις αριθμητικές εφαρμογές.
2.3.2 (σελ. 37-38) ΝΑΙ (1 ώρα).

3η Εργαστηριακή άσκηση:
Η υποενότητα 2.3.3 «Περιεκτικότητα διαλύματος στα εκατό όγκο προς όγκο (% v/v)» (σελ. 38-39) ΝΑΙ (1 ώρα) προτείνεται να γίνει στο εργαστήριο, όπως περιγράφεται στον Εργαστηριακό Οδηγό (3η εργαστηριακή άσκηση, μέρος 3ο, σελίδες 31-32 του Εργαστηριακού Οδηγού) και να δοθεί έμφαση στην ποιοτική κατανόηση του φαινομένου και όχι στις αριθμητικές εφαρμογές.
2.4 (σελ. 41-43) ΝΑΙ. Η υποενότητα «Ρύπανση του νερού» προτείνεται να αντιμετωπιστεί με τη μορφή σχεδίου εργασίας (project) (2 ώρες).

4η Εργαστηριακή άσκηση:
Η υποενότητα 2.5 «Διαχωρισμός μιγμάτων» (σελ. 44-47) ΝΑΙ (1 ώρα) προτείνεται να γίνει στο εργαστήριο, όπως περιγράφεται στον Εργαστηριακό Οδηγό (4η εργαστηριακή άσκηση, μέρος 1ο σελίδα 34, μέρος 2ο σελίδα 35 και μέρος 3ο σελίδα 36). Η άσκηση αυτή προτείνεται να πραγματοποιηθεί στη διάρκεια μιας διδακτικής ώρας, η οποία να κατανεμηθεί ως εξής: Τα πέντε πρώτα λεπτά να διατεθούν για την έναρξη του 3ου μέρους. Καθώς οι μαθητές/τριες αναμένουν να ανέβει ο διαλύτης στο διηθητικό χαρτί, μπορεί να πραγματοποιηθεί το μέρος 1ο και το μέρος 2ο, και στη συνέχεια, να ολοκληρωθεί το μέρος 3ο, όπως περιγράφεται στον Εργαστηριακό Οδηγό.

2.6, 2.6.1 (σελ. 48-50) ΝΑΙ (1 ώρα).
Να παραληφθεί η εφαρμογή αριθ. 4 από την «Στάση για εμπέδωση» σελ. 50 και να προστεθεί ο πίνακας 4 (μέσον της σελίδας 52) έτσι ώστε να εξοικονομηθεί ικανοποιητικός χρόνος για τον ουσιαστικό σχολιασμό των διαφορών μεταξύ των μειγμάτων και των χημικών ουσιών (χωρίς να γίνει αναφορά στις φυσικές σταθερές που περιλαμβάνονται στην τελευταία σειρά του πίνακα 4 της σελ. 52).
2.6.2 (σελ. 51- 53) «Φυσικές σταθερές των χημικών ουσιών» ΟΧΙ.
Να διδαχθεί μόνο ο Πίνακας 4 «Διαφορές μειγμάτων και χημικών ουσιών», μέσον της σελίδας 52 ΝΑΙ.
2.7 (σελ. 54-57) ΝΑΙ (1 ώρα).
2.8 (σελ. 58-61) ΝΑΙ (1 ώρα).
2.9 (σελ. 62-66) ΝΑΙ (1 ώρα). Στην υποενότητα 2.9 «Υποατομικά σωματίδια – Ιόντα» προτείνεται να μη διδαχθεί το Παράθυρο στο εργαστήριο: «Αγωγιμότητα διαλύματος μαγειρικού άλατος» (σελ. 64).
2.10 (σελ. 67-69) ΝΑΙ (1 ώρα).
2.11 (σελ. 70-72) ΝΑΙ (1 ώρα).

ΕΝΟΤΗΤΑ 3: ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΙΚΟΣ ΑΕΡΑΣ (1 ΩΡΑ)
3.1 (σελ. 74-77) ΝΑΙ (1 ώρα)
3.2 (σελ. 78-82) «Οξυγόνο» ΟΧΙ.
3.3 (σελ. 83-86) «Διοξείδιο του άνθρακα» ΟΧΙ.
3.4 (σελ. 87-89) «Η ρύπανση του αέρα» ΟΧΙ.

ΕΝΟΤΗΤΑ 4: ΕΔΑΦΟΣ (2 ΩΡΕΣ)
4.1 (σελ. 94-97) ΝΑΙ (1 ώρα)
4.2 (σελ. 98-100) ΝΑΙ (1 ώρα)


ΧΗΜΕΙΑ Γ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ
ΕΝΟΤΗΤΑ 2: ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ ΤΩΝ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ - ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΜΕ ΙΔΙΑΙΤΕΡΟ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝ, (6 ΩΡΕΣ)

1. Ο ΠΕΡΙΟΔΙΚΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ
1.1 μέχρι και 1.4 (σελ. 48-51) NAI (1 ώρα)

2. ΤΑ ΑΛΚΑΛΙΑ
2.1, 2.2 (σελ. 52-55) «Τα αλκάλια» ΟΧΙ.

3. ΜΕΡΙΚΕΣ ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ ΚΑΙ ΧΡΗΣΕΙΣ ΤΩΝ ΜΕΤΑΛΛΩΝ
3.1 και 3.4 (σελ. 56-57 και 60) ΝΑΙ (1 ώρα).
1η Εργαστηριακή άσκηση:
Η υποενότητα 3.2 «Οι αντιδράσεις των μετάλλων με αραιά διαλύματα οξέων», (σελ. 58) ΝΑΙ (1 ώρα) προτείνεται να γίνει στο εργαστήριο με έμφαση στην ποιοτική εξέταση δύο/τριών παραδειγμάτων χημικών αντιδράσεων, χωρίς να δίνεται έμφαση στη γραφή των χημικών τύπων (π.χ. υδροχλωρικό οξύ και χαλκός, ψευδάργυρος, σίδηρος ή αργίλιο με πειραματική παρατήρηση την έκλυση υδρογόνου όπως περιγράφεται στον Εργαστηριακό Οδηγό, Πείραμα 1.5 σελ. 24-25).
3.3 (σελ. 59 έως 60 άνω) «Η απλή αντικατάσταση» ΟΧΙ.

4. Ο ΑΝΘΡΑΚΑΣ
4.1 μέχρι και 4.6 (σελ. 64 έως 67) ΝΑΙ (1 ώρα).

5. ΤΟ ΠΥΡΙΤΙΟ
5.1 μέχρι και 5.5 (σελ. 68 έως 71) ΝΑΙ (2 ώρες):
Η υποενότητα «Το πυρίτιο» προτείνεται να αντιμετωπιστεί με τη μορφή σχεδίου εργασίας (project) με έμφαση σε εφαρμογές και χρήσεις των υλικών.

6. ΤΑ ΑΛΟΓΟΝΑ
6.1 μέχρι και 6.4 (σελ. 74 έως 78) «Τα αλογόνα» ΟΧΙ.

ΕΝΟΤΗΤΑ 3: Η ΧΗΜΕΙΑ ΤΟΥ ΑΝΘΡΑΚΑ, (5 ΩΡΕΣ)

1. ΟΙ ΥΔΡΟΓΟΝΑΝΘΡΑΚΕΣ
1.1 και 1.3 (σελ. 80 έως 84 άνω) ΝΑΙ (1 ώρα).
1.2 (σελ. 81-82 μέση) «Ταξινόμηση υδρογονανθράκων» ΟΧΙ.
1.4 μέχρι και 1.6 (σελ. 84 έως 86 άνω) ΝΑΙ (1 ώρα).

2. ΠΕΤΡΕΛΑΙΟ – ΦΥΣΙΚΟ ΑΕΡΙΟ – ΠΕΤΡΟΧΗΜΙΚΑ
2.1 μέχρι και 2.5 (σελ. 88 έως 91) ΝΑΙ (1 ώρα).
2.6 μέχρι και 2.10 (σελ. 91 έως 93) ΝΑΙ (1 ώρα)
Στην υποενότητα 2.7 «Πολυμερισμός» προτείνεται να δοθεί έμφαση μόνο στον ορισμό του πολυμερούς και όχι στη γραφή των αντιδράσεων.

3. Η ΑΙΘΑΝΟΛΗ
3.1 μέχρι και 3.6 (σελ. 96 έως 99) ΝΑΙ (1 ώρα).

4. ΥΔΑΤΑΝΘΡΑΚΕΣ – ΠΡΩΤΕΪΝΕΣ – ΛΙΠΗ
4.1 μέχρι και 4.5 (σελ 100-107) «Υδατάνθρακες-Πρωτεΐνες-Λίπη» ΟΧΙ.

ΕΝΟΤΗΤΑ 1: ΟΞΕΑ-ΒΑΣΕΙΣ-ΑΛΑΤΑ (9 ΩΡΕΣ)

1. ΤΑ ΟΞΕΑ
1.1, 1.2 (σελ. 12 έως 15) ΝΑΙ (1 ώρα).
Στην υποενότητα 1.2 «Οξέα κατά Arrhenius» προτείνεται να διδαχθούν μόνο δύο παραδείγματα από τον πίνακα 1 (σελ. 15).
1.3 μέχρι και 1.6 (σελ. 16 έως 18) ΝΑΙ (1 ώρα).

2. ΟΙ ΒΑΣΕΙΣ
2.1, 2.2, 2.3 (σελ. 20 έως 23) ΝΑΙ (1ώρα).
Στην υποενότητα 2.2 «Βάσεις κατά Arrhenius» προτείνεται να διδαχθούν μόνο δύο παραδείγματα από τον πίνακα 2 (σελ. 22).
2η Εργαστηριακή άσκηση:
Μετά την υποενότητα 2 να πραγματοποιηθεί σύμφωνα με τον Εργαστηριακό Οδηγό το πείραμα 1.1 «Μέτρηση του pH των διαλυμάτων ορισμένων οξέων με πεχαμετρικό χαρτί» (σελ. 14-15) και το πείραμα 2.1 «Βασικές ιδιότητες διαλυμάτων καθημερινής χρήσης» (σελ. 30-31) (1 ώρα).

3. ΕΞΟΥΔΕΤΕΡΩΣΗ
3.1 (σελ. 26 έως 29) ΝΑΙ (1 ώρα).
3η Εργαστηριακή άσκηση:
Μετά την υποενότητα 3 να πραγματοποιηθεί σύμφωνα με τον Εργαστηριακό Οδηγό το πείραμα 3.1 «Διαδοχικές εξουδετερώσεις οξέος από βάση και το αντίστροφο» (σελ. 40-41) (1 ώρα).

4. ΤΑ ΑΛΑΤΑ
4.1 και 4.3 (σελ. 30 ως 34) ΝΑΙ (1 ώρα).
Στην υποενότητα 4.3 να μην απομνημονευθεί ο πίνακας 3 «Ορισμένα άλατα» (σελ. 33).
4.2 (σελ. 32) «Σχηματισμός κρυστάλλων θειικού βαρίου» ΟΧΙ.
4.4 (σελ. 34) «Ευδιάλυτα και δυσδιάλυτα άλατα» ΟΧΙ.

5. ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ των οξέων, βάσεων και αλάτων στην καθημερινή ζωή
5.1 μέχρι και 5.4 (σελ. 38 μέχρι 45) ΝΑΙ (2 ώρες)
Η υποενότητα «Εφαρμογές των οξέων, βάσεων και αλάτων στην καθημερινή ζωή» προτείνεται να αντιμετωπιστεί ως σχέδιο εργασίας (Project). Το θέμα μπορεί να δοθεί στην αρχή της υποενότητας ώστε οι μαθητές/ριες να εργασθούν παράλληλα με τη διδασκαλία των υποενοτήτων, έτσι ώστε να ολοκληρωθεί εγκαίρως και να παρουσιασθεί στην τάξη.

Η προτεινόμενη αναδιάταξη της ροής της ύλης εξυπηρετεί τόσο στη διαδοχική περαιτέρω εμβάθυνση βασικών εννοιών που εισήχθησαν στην Β’ Τάξη Γυμνασίου (στοιχεία και ενώσεις) επικεντρώνοντας σε παραδείγματα στοιχείων και ενώσεων μέσα από την ταξινόμηση των στοιχείων στον περιοδικό πίνακα, τα οποία αναμένεται να κεντρίζουν το ενδιαφέρον των μαθητών/τριών με τη σύνδεσή τους με την καθημερινή ζωή, όσο και στον καλύτερο συγχρονισμό μαθημάτων, π.χ με τη Βιολογία Γ’ τάξης Γυμνασίου (βλ. Ενότητα 1.1. Τα μόρια της ζωής). Η ενότητα «Οξέα-βάσεις-άλατα» εμπεριέχει αρκετές έννοιες με υψηλή νοητική απαίτηση για μαθητές/τριες της ηλικίας αυτής, και ο προτεινόμενος τρόπος διδασκαλίας του συνόλου των ενοτήτων στοχεύει στο να δοθεί ικανός διδακτικός χρόνος στην ανάπτυξή της χωρίς να μειώνεται το ενδιαφέρον των μαθητών/τριών για το μάθημα. Τέλος με την προτεινόμενη αναδιάταξη, θα επιτευχθεί μια πιο σφαιρική και ολοκληρωμένη κάλυψη της διδακτέας ύλης.

Η σύνθεση της αμμωνίας στον τοίχο με μπογιά

Παραγωγή και ανίχνευση διοξειδίου του άνθρακα CO2.

Το διάλυμα HCL που προστίθεται είναι αραιωμένο HCL του εμπορίου (φυάλη από super market) με αναλογία 1:1.
Στην κωνική φυάλη πέφτοντας το HCL στα χαλίκια (ανθρακικό ασβέστιο) παράγεται διοξέιδιο του άνθρακα, που μέσα από τον ελαστικό σωλήνα διοχετεύεται στο ποτήρι που περιέχει διαυγές ασβεστόνερο .
Το CO2 σαν όξινο οξείδιο αντδρά με τη βάση Ca(OH)2 σχηματίζοντας ανθρακικό ασβέστιο που είναι σχεδόν αδιάλυτο στο νερό. Το ασβεστόνερο θολώνει.
Συνεχίζοντας την διοχέτευση διοξειδίου του άνθρακα το ανθρακικό ασβέστιο μετατρέπεται σε όξινο ανθρακικό ασβέστιο Ca(HCO3)2 που είναι ευδιάλυτο στο νερό, και έτσι το θολωμένο ασβστόνερο διαυγάζει.
Η αμφίδρομη αντίδραση μεταξύ CaCO3 και Ca(HCO3)2 δημιούργησε συν τω χρόνω τους σταλακτίτες και σταλαγμίτες στα σπήλαια.

Μεταβολή pH στην προσθήκη διαλύματος ισχυρής βάσης, σε διάλυμα ισχυρού οξέος.

Σε ποτήρι ζέσεως βρίσκονται 50 ml διαλύματος HCl 0,1 Μ.
Προσθέτουμε σταδιακά, από προχοϊδα, διάλυμα NαΟΗ 0,1 Μ.
Υπολογίστε το pH, αφού έχει προστεθεί ο παρακάτω όγκος διαλύματος ΝαΟΗ.
0ml 10,0ml 25,0ml 45,0ml 49,0ml 49,9ml 50,0ml 50,1ml 51,0ml 55,0ml.

Συμπληρώνοντας τον πίνακα, θα βοηθηθείτε στη λύση.
Από ποιο όγκο και πέρα του διαλύματος ΝαΟΗ που προστίθεται, περισσεύει ΝαΟΗ στο διάλυμα;
Σχεδιάστε το διάγραμμα που δείχνει το pH του διαλύματος, συναρτήσει του όγκου του προστιθέμενου διαλύματος ΝαΟΗ.
Τι παρατηρείτε στην περιοχή από 49ml μέχρι 51ml του διαλύματος ΝαΟΗ που προστίθεται;
(Δίνονται οι λογάριθμοι που θα χρειαστείτε)

ΣΗΜ: Η άσκηση γράφτηκε γύρω στα 1984, για το μάθημα της Χημείας στην Α -Β Δέσμη, από κάποιο από τα βιβλία ασκήσεων Χημείας, τα εξώφυλλα των οποίων φαίνονται στη δεξιά στήλη του ιστολογίου. Τώρα πιθανόν να υπάρχει στα σημερινά βιβλία χημείας θετικής κατεύθυνσης της Γ Λυκείου.

Αξίζει η κατάστρωση της λύσης σε πίνακα, καθώς και γραφική παράσταση του pH, που δείχνει την απότομη μεταβολή του στο ισοδύναμο σημείο.

pH διαλύματος καθώς προσθέτουμε ασθενή βάση σε ισχυρό οξύ.

Σε μιά τιτλοδότηση προσθέτουμε διάλυμα ΝΗ3 0.1Μ σε 20ml διαλύματος HCl 0,1 Μ.
Ποιό το pH του διαλύματος αφού έχουν προστεθεί τα παρακάτω ποσά ΝΗ3:
0ml, 5ml, 10ml, 20ml, 25ml, 30ml.
Να γίνει το διάγραμμα του pH του διαλύματος, συναρτήσει του προστιθέμενου όγκου διαλύματος αμμωνίας.
Δίνονται οι σταθερές διάστασης νερού και αμμωνίας.

Άνωση - Αρχή του Αρχιμήδη

Ο Αρχιμήδης (287 π.Χ.-212 π.Χ.) ήταν ένας από τους μεγάλους μαθηματικούς μηχανικούς και φυσικούς του αρχαίου Ελληνικού χώρου και μία από τις μεγαλύτερες μαθηματικές ευφυίες του κόσμου. Γεννήθηκε, έζησε και πέθανε στις Συρακούσες, την μεγάλη Ελληνική αποικία της Σικελίας.

Πατέρας του Αρχιμήδη ήταν ο αστρονόμος Φειδίας, που είχε δεσμούς φιλίας με το βασιλικό γένος των Συρακουσών. Ο Αρχιμήδης ταξίδεψε στην Αίγυπτο και ήρθε σε επαφή με τους διαδόχους του Ευκλείδη, τους Ερατοσθένη και Δοσίθεο, ενώ ήταν φίλος και συμμαθητής του Κόνωνα του Σάμιου.
Το έργο του Αρχιμήδη υπήρξε τεράστιο, τόσο ποιοτικά όσο και ποσοτικά και η ερευνητική ματιά του κάλυψε πολλούς τομείς : γεωμετρία, οπτική (κατοπτρική), υδραυλική, μηχανική, αρχιτεκτονική και την πολιορκητική. Συνέδεσε το όνομά του με την γένεση της μηχανικής στην αρχαία Ελλάδα και με την λύση περίφημων μαθηματικών προβλημάτων, καθώς και με τις αμυντικές εφευρέσεις του που χρησιμοποιήθηκαν όταν οι Ρωμαίοι πολιορκούσαν την πατρίδα του, τις Συρακούσες.
Στον χώρο της εφαρμοσμένης μηχανικής ο Αρχιμήδης επινόησε ιδιοφυείς μηχανές κάθε είδους. Εφηύρε τον ρωμαϊκό ζυγό (καντάρι), το τρίσπαστο (ανυψωτική τριπλή τροχαλία) και τον ατέρμονα κοχλία "έλιξ του Αρχιμήδους" , μηχανή άντλησης νερού από ποταμούς και φρέατα (η οποία χρησιμοποιείται ακόμα και στις μέρες μας σε περιοχές της βόρειας Αφρικής). Κατασκεύασε ένα υδραυλικό ρολόι το οποίο υπολόγιζε με μεγάλη ακρίβεια τις ώρες (και ειδοποιούσε για την αλλαγή της ώρας).

Μεγάλη φήμη απέκτησαν οι πολεμικές μηχανές του Αρχιμήδη : "αρχιτρόνιτο" (πυροβόλο ατμού), "καταπέλτες" , "άρπαγες" (μηχανισμός που ανύψωνε και αναποδογύριζε πλοία) και "κάτοπτρα" για την καύση των Ρωμαϊκών εχθρικών πλοίων (με παραβολικά κάτοπτρα όπως αποδείχτηκε από τα πειράματα του μηχανικού Ι. Σακκά ο οποίος το 1973 απέδειξε τον τρόπο με τον οποίο ο Αρχιμήδης έκαψε τον ρωμαϊκό στόλο).

Σύμφωνα με την παράδοση, όταν η πόλη μετά από τριετή αντίσταση των ελλήνων- κατελήφθη με προδοσία, ένας ρωμαίος στρατιώτης σκότωσε τον Έλληνα επιστήμονα, ενώ αυτός ήταν προσηλωμένος σε κάποιο γεωμετρικό πρόβλημα . "ΜΗ ΜΟΥ ΤΟΥΣ ΚΥΚΛΟΥΣ ΤΑΡΑΤΤΕ" πρόλαβε να του απαντήσει ο Έλληνας επιστήμονας...
Ο Αρχιμήδης επηρέασε σε μεγάλο βαθμό την ευρωπαϊκή επιστημονική σκέψη, καθώς και τους Άραβες επιστήμονες, οι οποίοι αντέγραψαν όλα τα έργα του στα αραβικά, γλώσσα στην οποία διασώθηκαν αρκετά, αφού τα πρωτότυπα είχαν χαθεί.

Παν σώμα βυθιζόμενο σε υγρό, δέχεται άνωση ίση με το βάρος του εκτοπιζομένου υγρού.

Διδασκαλία της αρχής του Le Chatelier's επί πίνακος.

Η αρχή Le Chatelier's στη wikipedia

ΚΟΡΕσμενοι ΥΔΡΟγονανθρακες από Κέρκυρα

Η ηφαιστειακή στάχτη κάλυψε τον ουρανό.

Περισσότερες φωτογραφίες από την έκρηξη στάχτης του ηφαίστειου της Ισλανδίας ΕΔΩ.

Παράχτηκε το 117στό στοιχείο (με 117 πρωτόνια) στο CERN της Μόσχας.

Επιμέλεια: , Στέφανος Κρίκκης, Εύη Ελευθεριάδου
ΔΗΜΟΣΙΕΥΘΗΚΕ: Σάββατο 10 Απριλίου 2010 στην εφημερίδα «ΤΑ ΝΕΑ»
Ένα καινούργιο στοιχείο, που κανείς ακόμη δεν μπορεί να προβλέψει τη χρησιμότητά του, δημιούργησαν Αμερικανοί και Ρώσοι επιστήμονες στο Κέντρο Πυρηνικών Ερευνών της πόλης Ντούμπνα, στον Βόλγα.

Στο νέο αυτό στοιχείο έδωσαν προσωρινά το όνομα ununseptium.
Δημιουργήθηκε μέσα σε ένα πολύπλοκο μηχάνημα που λέγεται Διαχωριστής Ιχνών Βαρέων Ισοτόπων. «Οι επιστήμονες από το Κέντρο της Ντούμπνα μαζί με συναδέλφους τους από Εθνικό Εργαστήριο Lawrence Livermore της Καλιφόρνιας, βομβάρδισαν ισότοπα του στοιχείου μπερκέλιο σε ισότοτα του στοιχείου ασβέστιο 48 και από τη σύγκρουση προέκυψε ένας νέος πυρήνας που ανήκει σε αυτό το στοιχείο, το οποίο μέχρι σήμερα κανείς δεν είχε δει μπροστά του αλλά πολλοί υπέθεταν τη δυνατότητα δημιουργίας του», λέει στα «ΝΕΑ» ο κ. Θανάσης Γκοντελίτσας.

Στην Ντούμπνα, σε απόσταση 120 χιλιομέτρων βόρεια της Μόσχας, έγινε υπό την εποπτεία του δρος Γιούρι Ογκανεσιάν, μια διαδικασία που δεν μπορεί να κάνει η Φύση. «Τα ισότοπα είναι πυρήνες ατόμων. Οι πυρήνες είναι θετικά φορτισμένοι και γι΄ αυτό δεν μπορούν να πλησιάσουν πολύ ο ένας τον άλλον.
Απωθούνται και δεν έλκονται. Για να πέσει ο ένας πάνω στο άλλον, πρέπει κάποιος να τους εξωθήσει αφού τους προσδώσει μεγάλη ενέργεια», προσθέτει ο κ. Θανάσης Γκοντελίτσας. Αυτό είναι δουλειά του επιταχυντή που αποκαλείται κύκλοτρο.

Οι Αμερικανοί και Ρώσοι ειδικοί προχώρησαν λοιπόν σε μια πυρηνική σύντηξη, σε μια πυρηνοσύνθεση και δημιούργησαν το νέο αυτό στοιχείο. Ειδικότερα κατάφεραν να δημιουργήσουν 6 πυρήνες του στοιχείου αυτού και το αποτέλεσμα της δουλειάς τους εγκρίθηκε για δημοσίευση στην επιστημονική επιθεώρηση Ρhysical Review Letters με τίτλο «Synthesis of a Νew Εlement With Αtomic Νumber Ζ = 117».

Το καινούργιο στοιχείο, που αναμένεται να αποκτήσει επίσημο όνομα εν καιρώ από τη Διεθνή Ενωση Καθαρής και Εφαρμοσμένης Χημείας, έχει αριθμό 117.
Εχει δηλαδή στον πυρήνα του 117 πρωτόνια.
Αυτό σημαίνει ότι δεν υπάρχει στη Φύση.
Η Φύση πιστεύεται ότι έχει «καταφέρει» να φτιάξει μέχρι πλουτώνιο (ίχνη του για την ακρίβεια) που έχει ατομικό αριθμό 94. Το ουράνιο, έχει 92 πρωτόνια.
Από εκεί και πάνω υπάρχουν τα στοιχεία (τα λεγόμενα υπερουράνια) που έχει δημιουργήσει ο άνθρωπος όπως το μπερκέλιο, που χρησιμοποιήθηκε στην περίπτωσή μας, το αμερίκιο, το νομπέλιο (που δημιουργήθηκε κατά τη διάρκεια του Σχεδίου Μανχάταν), το Καλιφόρνιο, το Κιούριο, το Κοπέρνικουμ

O επίκουρος καθηγητής Ορυκτολογίας και Πετρολογίας στο ΑΠΘ, Θανάσης Γκοντελίτσας, ο οποίος το 1998 είχε επισκεφθεί τις άλλοτε κρυφές εγκαταστάσεις της ρωσικής πόλης, μιλάει στα «ΝΕΑ» για τον πρωτοποριακό τεχνικό εξοπλισμό με τον οποίο έγινε η «ανακάλυψη», αλλά και για τα καινούργια στοιχεία που προσπαθούν να δημιουργήσουν οι επιστήμονες για να τα χρησιμοποιήσουν ως πηγές ενέργειας, στη Γη ή το Διάστημα.
«Ηδη από τη δεκαετία του 1950, η σοβιετική κυβέρνηση είχε φτιάξει έναν τεράστιο επιταχυντή τον οποίο μας έδειξαν οι ρώσοι επιστήμονες όταν βρέθηκα εκεί τον Μάιο του 1998, στο πλαίσιο συνεδρίου για διαχείριση πυρηνικών αποβλήτων.
Θυμάμαι ότι οι βίδες που συγκρατούσαν τα διάφορα μέρη του ήταν μεγάλες σαν καθίσματα και ακόμη και σήμερα τις έχουν σαν εκθέματα. Τεράστιοι ήταν ακόμη και οι μαγνήτες του μηχανήματος. Ο εξοπλισμός αυτός μαζί με τους διάφορους πυρηνικούς αντιδραστήρες, τις πηγές νετρονίων που είχαν αναπτύξει αλλά και τις διατάξεις για πυρηνική σύντηξη, δείχνουν πόση τεχνογνωσία έκρυβε πριν από δεκαετίες αυτό το μεγάλο ερευνητικό συγκρότημα που βρίσκεται πάνω σε ένα νησάκι στον ποταμό Βόλγα». Τα τελευταία χρόνια εργάζονται εκεί επιστήμονες από διάφορες χώρες.

Το στοιχείο ununseptium φαίνεται πως ανήκει στα αλογόνα.
Αλλα στοιχεία που έχει δημιουργήσει ο άνθρωπος είναι βαριά χημικά στοιχεία και ανήκουν στα μέταλλα. Λέγονται και ασταθή καθώς είναι ραδιενεργά και εκπέμπουν ακτινοβολίες α, β, γ. Μπορεί να ακτινοβολούν για εκατοντάδες ή χιλιάδες χρόνια μέχρι να εκφυλιστεί ο πυρήνας τους.
Το σίγουρο είναι ότι σε αρκετές περιπτώσεις μπορεί να χρησιμοποιηθούν μαζί με άλλα υλικά για να δημιουργηθούν καινούργιες πηγές ενέργειας. Τα διαστημόπλοια Voyager που ταξιδεύουν στο Διάστημα από τη δεκαετία του 1970, έχουν χρησιμοποιήσει ανάλογα υπερουράνια στοιχεία.
Ομως τα στοιχεία αυτά μπορεί να χρησιμεύσουν για ανάγκες που κανείς μέχρι τώρα δεν έχει προβλέψει ή δεν μπορεί να φανταστεί. Γεγονός όμως είναι ότι πρόκειται για ιδιαίτερα... ευαίσθητα στοιχεία. Ελάχιστα επιστημονικά κέντρα στον κόσμο λέγεται ότι μπορούν να παραγάγουν ορισμένα υπερ-ουράνια στοιχεία. Το κόστος τους για μια ποσότητα μικρογραμμαρίων ανέρχεται σε δεκάδες χιλιάδες ευρώ.
Οι επιστήμονες που θέλουν να κάνουν έρευνες σε αυτά, προμηθεύονται απειροελάχιστες ποσότητες και μόνον ύστερα από εξουσιοδότηση της Διεθνούς Επιτροπής Ατομικής Ενέργειας. Το μπερκέλιο που χρησιμοποιήθηκε στην Ντούμπνα, είχε παραχθεί σε ποσότητα 20 μιλιγκράμ, στον ερευνητικό πυρηνικό αντιδραστήρα του αμερικανικού Εθνικού Εργαστηρίου Οak Ridge.

Διαγωνισμός Χημείας Β - Γ Λυκείου της ΕΕΧ 2010. Θέματα & Απαντήσεις

ΑΣΚΗΣΗ 1

Ένα διάλυμα (Δ) περιέχει HCl 0,1Μ και μονοπρωτικό οξύ ΗΑ 0,1Μ (Κa=10^-5).

(α) Ποιο είναι το pH του διαλύματος Δ και ο βαθμός ιοντισμού του ΗΑ;

(β) Σε 1L του Δ προσθέτουμε 0,15 mol KOH, χωρίς μεταβολή όγκου, οπότε προκύπτει διάλυμα Δ1. Ποιο είναι το pH του διαλύματος Δ1;

(γ) Σε 1L του Δ προσθέτουμε 0,2 mol KOH, χωρίς μεταβολή όγκου, οπότε προκύπτει διάλυμα Δ2. Ποιο είναι το pH του διαλύματος Δ2;

(δ) Σε 1L του Δ προσθέτουμε 0,3 mol KOH, χωρίς μεταβολή όγκου, οπότε προκύπτει διάλυμα Δ3. Ποιο είναι το pH του διαλύματος Δ3;

ΑΣΚΗΣΗ 2

Έχουμε δύο διαλύματα, ένα μεθανικού οξέος (Κ_a = 10^-4) συγκέντρωσης 0,1 Μ και ένα αιθανικού οξέος (Κ_a = 10^-5). Τα δύο αυτά διαλύματα έχουν το ίδιο pH. Αναμιγνύοντας 500 mL από το καθένα από τα διαλύματα αυτά προκύπτει το διάλυμα Α. Στο διάλυμα Α προσθέτουμε 10 g Mg.

Υπολογίστε:

(α) το pH των δύο διαλυμάτων των οξέων.

(β) τον όγκο του αερίου που εκλύεται υπό STP μετά την προσθήκη του μαγνησίου.

(γ) την ποσότητα μαγνησίου που δεν αντέδρασε.

(δ) Τα mL διαλύματος 0,10 Μ KMnO₄ που απαιτούνται, ώστε να αποχρωματιστούν 500 mL διαλύματος Α;

θΕΜΑΤΑ Β ΛΥΚΕΙΟΥ

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ Β ΛΥΚΕΙΟΥ

ΘΕΜΑΤΑ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ

Ανίχνευση ανιόντων Cl, Br, J

Από τα αλογονούχα άλατα ο AgCl είναι λευκός, o AgBr λευκοκίτρινος διαλυτός σε υδατικό διάλυμα NH3, o ΑgJ κίτρινος αδιάλυτος σε υδατικό διάλυμα NH3.

Το ίζημα του AgCl είναι φωτοπαθές και αν εκτεθεί σε ηλιακό φως μαυρίζει.

Ερωτήσεις και άλλες δραστηριότητες (από τον εργαστηριακό οδηγό Χημείας της Α Λυκείου Στέλιου Λιοδάκη – Δημήτρη Γάκη)

Ένα «άγνωστο» στερεό είναι η AgNO3 ή Cu(NO3)2. Μπορείτε να προτείνετε μια απλή διαδικασία για να το ταυτοποιήσετε;

Για την ποιοτική ανίχνευση, εκτός από το χρώμα του ιζήματος εξετάζονται και άλλοι παράγοντες. Ποιοι είναι αυτοί;

Ελέγξτε αν το νερό της βρύσης έχει χλωριόντα. Σε ποιες περιοχές αναμένεται μεγαλύτερη περιεκτικότητα του νερού σε ιόντα χλωρίου;

Ιωδοφορμική αντίδραση ...αιθανόλη και μεθυλοδευτεροταγείς αλκοόλες...ακεταλδεϋδη και μεθυλοκετόνες.

Η αιθυλική αλκοόλη και οι μεθυλοδευτεροταγείς αλκοόλες, καθώς και οι αντίστοιχες καρβονυλικές ενώσεις -προϊόντα οξείδωσής τους-, δηλαδή η ακεταλδεϋδη και οι μεθυλοκετόνες δίνουν την αλοφορμική αντίδραση.
Κατά την αντίδραση αυτή οι παραπάνω αλκοόλες με επίδραση αλογόνου (Cl, Br, J) υφίστανται οξείδωση και στη συνέχεια αλογόνωση του προϊόντος της οξείδωσης.
Το προϊόν αυτό με επίδραση τελικά καυστικών αλκαλίων (ΝαΟΗ, ΚΟΗ) διασπάται με σχηματισμό τρισαλογονομεθανίου ή αλογονοφορμίου CHX3.

Τα υδραλογόνα ΗΧ που ενδιάμεσα σχηματίζονται, εξουδετερώνονται από τα καυστικά αλκάλια.
Ειδικότερα η αντίδραση ιωδοφορμίου, το CHJ3 είναι κίτρινο στερεό με χαρακτηριστική οσμή, μπορεί εύκολα να ανιχνευθεί, χρησιμοποιείται στην εύρεση συντακτικού τύπου ενώσεων.
Από τις τρείς πεντανόλες μόνο η πεντανόλη 2 δίνει την αντίδραση του ιωδοφορμίου. Από όλες τις πρωτοταγείς αλκοόλες μόνο η αιθανόλη.
Από όλες τις αλδεϋδες μόνο η αιθανάλη.

Πραγματοποίηση της αντίδρασης ιωδοφορμίου
1. Σε δοκιμαστικό σωλήνα βάλε 0,5 g Ιωδίου και 2 ml αιθανόλης. Θέρμανε τον σωλήνα σε υδατόλουτρο μέχρι να βράσει το περιεχόμενό του.
2. Πρόσθεσε στο διάλυμα περίπου 1 gr ΝαΟΗ ή ΚΟΗ και ανακίνησε το δοκιμαστικό σωλήνα

3. Παρατήρησε ότι το διάλυμα έγινε κίτρινο και αναδύει χαρακτηριστική οσμή λόγω του CHJ3 που σχηματίστηκε. Πρόσθεσε νερό στο δοκιμαστικό σωλήνα μέχρι τα 3/4 περίπου του ύψους του και παρατήρησε το ίζημα του CHJ3.

4. Επανάλαβε το πείραμα διαδοχικά, χρησιμοποιώντας μεθανόλη, ακετόνη κλπ αντί για αιθανόλη. Παρατήρησε ποιές οργανικές ενώσεις δίνουν την αλογονοφορμική αντίδραση.

Αντλήσαμε από:
1) Οργανική Χημεία Γ. Κυριακού -Χημικός Μηχανικός -Αθήνα 1978 Εκδόσεις Παπαδημητρόπουλοι.
2) Οδηγός Πειραμάτων Χημείας Σιδέρης Μητσιάδης - Σχολ. Σύμβουλος Φυσικός Αθήνα 1994 Εκδόσεις Σαββάλα
3) Οργανική Χημεία Πέτρου Ιακώβου - Χημικός Μηχανικός - Θεσσαλονίκη 1995 Εκδόσεις Ζήτη

Προσδιορισμός CH3COOH στο ξίδι. Τιτλοδότηση.

Προσδιορισμός της περιεκτικότητας του ξιδιού σε οξικό οξύ
ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ – ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ

1. Από το δείγμα ενός λευκού ξιδιού του εμπορίου λαμβάνονται με σιφώνιο 5 ml ξίδι και φέρονται στην ογκομετρική φιάλη των 250 ml, όπου αραιώνονται με απιονισμένο νερό.

2. Από το αραιωμένο διάλυμα λαμβάνονται 50 ml. Με πεχαμετρικό χαρτί εκτίμησε (ή μέτρησε με πεχάμετρο) το PH του διαλύματος του ξιδιού στην κωνική φιάλη. Προστίθενται 2-3 σταγόνες δείκτη φαινολοφθαλεϊνης. ΑΡΧΙΚΟ PΗ = . . .

3. Στην προχοϊδα έχουμε ετοιμάσει και τοποθετήσει διάλυμα ΝaΟΗ 0,1 M.
Σημειώνουμε τον αρχικό όγκο του διαλύματος ΝaΟΗ στην προχοϊδα.

V1 = . . . . .

4. Ανοίγουμε την στρόφιγγα της προχοϊδας και προσθέτουμε αργά διάλυμα ΝaΟΗ στο διάλυμα του ξιδιού της κωνικής φιάλης.

5. Εκτίμησε με πεχαμετρικό χαρτί (ή μέτρησε με πεχάμετρο) το PH του διαλύματος στην κωνική φιάλη όταν έχεις προσθέσει 2, 4, 6, 8 ml διaλύματος ΝαΟΗ 0,1 Μ.
0 ml ΝαΟΗ 2 ml ΝαΟΗ 4 ml ΝαΟΗ 6 ml ΝαΟΗ 8 ml ΝαΟΗ
PΗ= PΗ= PΗ= PΗ= PΗ=
Τι διαπιστώνεις; . . . . . . . . . . . . . . . . . .

6. Συνέχισε να προσθέτεις διάλυμα ΝαΟΗ με μεγαλύτερη προσοχή.
Μόλις δεις αλλαγή στο χρώμα του διαλύματος στην κωνική φιάλη (κοκκινίζει ελαφρά) σταμάτησε να προσθέτεις διάλυμα ΝαΟΗ. Έφτασες στο ισοδύναμο σημείο της εξουδετέρωσης του ασθενούς οξέος από την ισχυρή βάση ΝαΟΗ.
Σημείωσε τον τελικό όγκο του διαλύματος ΝαΟΗ στην προχοϊδα. V2 = . . .
Πόσο όγκο διαλύματος ΝαΟΗ 0,1M πρόσθεσες συνολικά;

Προσπάθησε να εκτιμήσεις με πεχαμετρικό χαρτί (ή μέτρησε με πεχάμετρο) το PH του διαλύματος. Στη κωνική φιάλη βρίσκεται τώρα διάλυμα του άλατος CH3COONa. (Ένα βασικό σημείο στην ογκομετρική ανάλυση είναι η εκλογή του κατάλληλου δείκτη, δηλαδή δείκτη ο οποίος να αλλάζει χρώμα στο ισοδύναμο σημείο. Για την περίπτωση του CH3COOH - NaOH το PH στο ισοδύναμο σημείο αναμένεται να είναι γύρω στο 8 με 8,5. Η φαινολοφθαλεϊνη από άχρωμη σε PH<8,3,>

7. Συνέχισε να προσθέτεις ΝαΟΗ. Εκτίμησε το PH του διαλύματος όταν έχεις προσθέσει 12, 14, 16 ml διaλύματος ΝαOH.
Τι συμπεραίνεις; . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

8. Κατασκεύασε το διάγραμμα του PH του διαλύματος συνaρτήσει του όγκου του προστιθέμενου διαλύματος ΝaOH. Πρέπει να βρεις αντίστοιχο διάγραμμα με το διάγραμμα της εικόνας 3.15 του βιβλίου θεωρίας.

9. Αν υποθέσουμε ότι στο δείγμα των 5ml που πήραμε από το ξίδι του εμπορίου περιέχονται α mol CH3COOH, τότε λόγω της αραίωσης στην κωνική φιάλη βάλαμε α/5 mol CH3COOH.
Αυτά τα α/5 mol εξουδετερώθηκαν με . . . ml διαλύματος ΝαOH.
Αφού υπολογίσεις το α, μετά υπολόγισε την περιεκτικότητα του ξιδιού σε CH3COOH.
Αν βρήκες παραπλήσια περιεκτικότητα με την αναγραφόμενη στο μπουκάλι του ξιδιού έκανες μια πολύ καλή εργασία ποσοτικής ανάλυσης.

10. Επανέλαβε την διαδικασία, χρησιμοποιώντας δείκτη κόκκινου λάχανου.

Η εργαστηριακή άσκηση σε φύλλο εργασίας

Πως είναι δυνατόν να υπάρχει χημικός πόλεμος ενάντια σε διαδηλωτές, εργαζόμενους, συνταξιούχους, φοιτητές, μαθητές;

Στο θέμα των χημικών που χρησιμοποιεί η Αστυνομία αναφέρεται ο ΣΥΡΙΖΑ με ερώτηση προς τους υπουργούς Μ.Χρυσοχοΐδη και Γ.Ραγκούση. Οι βουλευτές σημειώνουν ότι οι αστυνομικοί χρησιμοποιούν χημικό, το οποίο έχει απαγορευθεί, ενώ ζητούν να καταλογιστούν ευθύνες για την επίθεση στον Μ. Γλέζο.

Στο κείμενο της ερώτησης αναφέρονται, μεταξύ άλλων, τα εξής:

«Η χρήση των αερίων CS και CN, βασικότερων συστατικών των σύγχρονων 'δακρυγόνων', από τις ΗΠΑ στον πόλεμο του Βιετνάμ ανάγκασε τον ΟΗΕ να καταλήξει στην Απόφαση 2603/16-12-1969, σύμφωνα με την οποία, μεταξύ άλλων, 'καλούνται τα κράτη-μέλη να κάνουν σαφή δήλωση, ότι η απαγόρευση, που περιλαμβάνεται στο Πρωτόκολλο της Γενεύης να έχει εφαρμογή στην πολεμική χρήση όλων των χημικών, βακτηριολογικών και βιολογικών ουσιών (συμπεριλαμβανομένων των δακρυγόνων και άλλων βλαπτικών ουσιών), όσων υφίστανται σήμερα και όσων μπορεί να αναπτυχθούν στο μέλλον'.

» Επιπρόσθετα βάσει της Σύμβασης του Παρισιού (1993), η οποία έχει κυρωθεί και από την Ελλάδα, η παραγωγή των χημικών ουσιών για στρατιωτικούς σκοπούς έχει απαγορευθεί.

» Πώς είναι δυνατόν λοιπόν να αντιμετωπίζονται οι πολίτες μονίμως από την ΕΛ.ΑΣ και τους πολιτικούς της προϊσταμένους ως εχθροί και να χρησιμοποιείται εναντίον τους το ίδιο χημικό όπλο, που απαγορεύεται μεταξύ εμπολέμων κρατών; Πως είναι δυνατόν να υπάρχει χημικός πόλεμος ενάντια σε διαδηλωτές εργαζόμενους, συνταξιούχους, φοιτητές, μαθητές;

» Επιπλέον, η ΕΛ.ΑΣ., εκτός των χειροβομβίδων που εκτοξεύονται με τη μορφή σκόνης και νέφους, χρησιμοποιεί τη γνωστή πλέον μέθοδο της 'φυσούνας', δηλαδή το σχεδόν εξ επαφής 'ψεκασμό' των διαδηλωτών που εφαρμόζεται χωρίς καμιά προειδοποίηση, ως μέσο διάλυσης των διαδηλώσεων με κίνδυνο ακόμα και για την ίδια τη ζωή των διαδηλωτών.»

Οι βουλευτές ζητούν επίσης να μάθουν πότε θα υλοποιηθεί η δέσμευση του υπουργού Προστασίας του Πολίτη ότι θα απαγορευθεί η χρήση χημικών και δακρυγόνων εναντίον των διαδηλωτών. Επικαλούνται μάλιστα δήλωση του ίδιου του υπουργού τον περασμένο Δεκέμβριο.

Newsroom ΔΟΛ

24ος Πανελλήνιος Μαθητικός Διαγωνισμός Χημείας το Σάββατο 20 Μαρτίου 2010.

ΘΕΜΑ: «24ος Πανελλήνιος Μαθητικός Διαγωνισμός Χημείας - Ολυμπιάδα Χημείας»

Η Ένωση Ελλήνων Χημικών (Ε.Ε.Χ.) προκηρύσσει τον 24ο Πανελλήνιο Μαθητικό Διαγωνισμό Χημείας (Π.Μ.Δ.Χ.) στις 20 Μαρτίου 2010, ημέρα Σάββατο (ώρα 8.30 π.μ.)
Ο διαγωνισμός απευθύνεται σε μαθητές των Β΄ και Γ΄ τάξεων των Γενικών Λυκείων, καθώς και των ΕΠ.Α.Λ, Δημοσίων και Ιδιωτικών, χωρίς να αποκλείεται η συμμετοχή οποιουδήποτε άλλου μαθητή από οποιαδήποτε βαθμίδα της εκπαίδευσης που επιθυμεί να λάβει μέρος σε αυτόν. Τα θέματα του διαγωνισμού θα αφορούν, κυρίως, στη διδακτέα ύλη και των τριών τάξεων του Λυκείου, για την οποία επισυνάπτεται κατάσταση της εξεταστέας ύλης, κατά κεφάλαια.
Οι ενδιαφερόμενοι μαθητές θα καταθέσουν σχετική γραπτή δήλωση στο Διευθυντή του σχολείου τους μέχρι τις 5 Μαρτίου 2010.
Οι Διευθυντές, τόσο των Δημοσίων όσο και των Ιδιωτικών σχολείων, θα υποβάλουν συγκεντρωτικό πίνακα στην οικεία Διεύθυνση, Γραφείο Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης ή Γραφείο Επαγγελματικής Εκπαίδευσης, μέχρι τις 12 Μαρτίου 2010, κοινοποιώντας τον ταυτόχρονα και στην Οργανωτική Επιτροπή του διαγωνισμού, στην Ε.Ε.Χ., Κάνιγγος 27, 106 82 Αθήνα.
Ανάλογα με τον αριθμό των μαθητών που θα δηλώσουν συμμετοχή, θα ορισθούν Εξεταστικά Κέντρα (Ε.Κ.) και αντίστοιχος αριθμός επιτηρητών και βαθμολογητών από τους Διευθυντές Διευθύνσεων, Προϊσταμένους Γραφείων Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης ή Προϊσταμένους Γραφείων Επαγγελματικής Εκπαίδευσης σε συνεργασία με τις τοπικές Ε.Λ.Μ.Ε. και τα παραρτήματα της Ε.Ε.Χ. (όπου υπάρχουν). Κάθε Εξεταστικό Κέντρο πρέπει να είναι εξοπλισμένο με υπολογιστή και ηλεκτρονική διεύθυνση για την αποστολή των θεμάτων καθώς και Fax για την περίπτωση που υπάρξει πρόβλημα με το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο, φωτοαντιγραφικό μηχάνημα, επαρκή ποσότητα φύλλων χαρτιού και επαρκή αριθμό τετραδίων με ετικέτες-καλύμματα (Πανελληνίων Εξετάσεων). Σε κάθε Εξεταστικό Κέντρο θα προΐσταται ένας υπεύθυνος Διευθυντής ή Υποδιευθυντής Λυκείου, κλάδου ΠΕ4, κατά προτίμηση, που θα ορισθεί από τον αντίστοιχο Διευθυντή Διεύθυνσης, Προϊστάμενο Γραφείου Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, Προϊστάμενο Γραφείου Επαγγελματικής Εκπαίδευσης.
Οι διαγωνιζόμενοι μαθητές θα προσέλθουν στα Εξεταστικά Κέντρα στις 8.30 π.μ. Ο διαγωνισμός θα έχει διάρκεια τρεις (3) ώρες μετά τη διανομή των θεμάτων. Θα επιτραπεί η χρησιμοποίηση επιστημονικών υπολογιστών τσέπης (scientific calculators).
Οι Διευθυντές των Διευθύνσεων, Προϊστάμενοι Γραφείων Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης ή Προϊστάμενοι Γραφείων Επαγγελματικής Εκπαίδευσης θα μεριμνήσουν για την έγκαιρη ενημέρωση των σχολείων της αρμοδιότητάς τους όσον αφορά τις διευθύνσεις των Εξεταστικών Κέντρων, στα οποία θα διαγωνισθούν οι μαθητές. Επίσης, θα γνωστοποιήσουν στην Οργανωτική Επιτροπή (Ο.Ε.) του διαγωνισμού τις διευθύνσεις των Εξεταστικών Κέντρων, τα ονόματα των υπευθύνων και τον αριθμό των διαγωνιζομένων σε κάθε Εξεταστικό Κέντρο.
Τα θέματα θα σταλούν εγκαίρως από την Ε.Ε.Χ. μέσω του ηλεκτρονικού ταχυδρομείου στις ηλεκτρονικές διευθύνσεις των Εξεταστικών Κέντρων και θα ανοιχτούν το πρωί της ημέρας του διαγωνισμού από τον υπεύθυνο κάθε Εξεταστικού Κέντρου, παρουσία των επιτηρητών και εκπροσώπων των διαγωνιζόμενων μαθητών, θα φωτοτυπηθούν και θα διανεμηθούν στους μαθητές. Σε περίπτωση προβλήματος λήψης των θεμάτων μέσω του ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, τα θέματα θα αποσταλούν με Fax κατόπιν επικοινωνίας με τα κεντρικά γραφεία της Ε.Ε.Χ..
Για τη βαθμολόγηση των γραπτών θα φροντίσουν οι υπεύθυνοι των Εξεταστικών Κέντρων σε συνεργασία με τους εκπροσώπους της Ε.Ε.Χ. (όπου υπάρχουν) και την επιτροπή των βαθμολογητών. Η Ο.Ε. του διαγωνισμού θα αποστείλει εγκαίρως τις απαντήσεις των θεμάτων στις ηλεκτρονικές διευθύνσεις των Εξεταστικών Κέντρων με τη λήξη της διαδικασίας εξέτασης, ώστε οι βαθμολογητές να βαθμολογήσουν τα γραπτά. Οι βαθμολογητές θα διαχωρίσουν τα γραπτά με βαθμό μεγαλύτερο του 50. Στη συνέχεια, θα αποστείλουν όλα τα γραπτά βαθμολογημένα (η βαθμολόγηση θα γίνει με ευθύνη των υπευθύνων των Εξεταστικών Κέντρων), ανεξαρτήτως βαθμολογίας, με επείγον δέμα ειδικής καταχώρισης εντός 10 ημερών στην Ο.Ε. της Ε.Ε.Χ.. Σχετικές συμπληρωματικές οδηγίες θα σταλούν από την Ο.Ε. της Ε.Ε.Χ. στους Προϊσταμένους Διευθύνσεων, Γραφείων Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης και Επαγγελματικής Εκπαίδευσης.
Από το διαγωνισμό θα επιλεγούν περίπου δέκα (10) μαθητές που θα συγκεντρώσουν τη μεγαλύτερη βαθμολογία και η Ε.Ε.Χ. θα φροντίσει για τη βράβευσή τους.
Η τελική ομάδα των τεσσάρων (4) μαθητών που θα εκπροσωπήσει την Ελλάδα στην 42η Διεθνή Ολυμπιάδα Χημείας που θα γίνει στα μέσα Ιουλίου του 2010 στο Τόκιο της Ιαπωνίας, θα επιλεγεί μεταξύ των (περίπου) 10 αυτών μαθητών με διαδικασία που θα γνωστοποιηθεί εγκαίρως.
Για περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να απευθύνεστε στην: Ένωση Ελλήνων Χημικών,
Κάνιγγος 27, 106 82, Αθήνα, τηλέφωνα: 210-38.21.524, 210-38.29.266, ηλεκτρονική διεύθυνση: http://www.eex.gr και ηλεκτρονικό ταχυδρομείο: info@eex.gr.

Παρασκευή δείκτη φαινολοφθαλεϊνης, ηλιανθίνης

Για την παρασκευή 100 ml διαλύματος δείκτη φαινολοφθαλεϊνης διαλύουμε 0,5 gr (στερεά) φιανολοφθαλεϊνη σε λίγο καθαρό οινόπνευμα και στη συνέχεια αραιώνουμε με νερό μέχρι τα 100 ml.
H φαιλονολαφθαλεϊνη άχρωμη σε pΗ μικρότερο του 8,2 - κόκκινη σε pΗ μεγαλύτερο του 10.


Για την παρασκευή 100 ml δείκτη ηλιανθίνης διαλύουμε 0,1 gr ηλιανθίνη (στερεά) σε λίγο νερό και στη συνέχεια αραιώνουμε σε ογκομετρική φιάλη μέχρι τα 100 ml.
H ηλιανθίνη δίνει κόκκινο χρώμα για pΗ μικρότερο του 3 - κίτρινο χρώμα για pΗ μεγαλύτερο του 4,4.

Οξείδωση αλδεϋδών - υδατανθράκων από αντιδραστήριο Τόλεν.

Αληθεύει ότι ασχολείστε με την αλχημεία των δεικτών;

Μα, αν δεν κάναμε τον τενεκέ χρυσό, οι ελβετικές τράπεζες θα είχαν φαλιρίσει προ πολλού!