Επιμέλεια: , Στέφανος Κρίκκης, Εύη Ελευθεριάδου
ΔΗΜΟΣΙΕΥΘΗΚΕ: Σάββατο 10 Απριλίου 2010 στην εφημερίδα «ΤΑ ΝΕΑ»
Ένα καινούργιο στοιχείο, που κανείς ακόμη δεν μπορεί να προβλέψει τη χρησιμότητά του, δημιούργησαν Αμερικανοί και Ρώσοι επιστήμονες στο Κέντρο Πυρηνικών Ερευνών της πόλης Ντούμπνα, στον Βόλγα.
Στο νέο αυτό στοιχείο έδωσαν προσωρινά το όνομα ununseptium.
Δημιουργήθηκε μέσα σε ένα πολύπλοκο μηχάνημα που λέγεται Διαχωριστής Ιχνών Βαρέων Ισοτόπων. «Οι επιστήμονες από το Κέντρο της Ντούμπνα μαζί με συναδέλφους τους από Εθνικό Εργαστήριο Lawrence Livermore της Καλιφόρνιας, βομβάρδισαν ισότοπα του στοιχείου μπερκέλιο σε ισότοτα του στοιχείου ασβέστιο 48 και από τη σύγκρουση προέκυψε ένας νέος πυρήνας που ανήκει σε αυτό το στοιχείο, το οποίο μέχρι σήμερα κανείς δεν είχε δει μπροστά του αλλά πολλοί υπέθεταν τη δυνατότητα δημιουργίας του», λέει στα «ΝΕΑ» ο κ. Θανάσης Γκοντελίτσας.
Στην Ντούμπνα, σε απόσταση 120 χιλιομέτρων βόρεια της Μόσχας, έγινε υπό την εποπτεία του δρος Γιούρι Ογκανεσιάν, μια διαδικασία που δεν μπορεί να κάνει η Φύση. «Τα ισότοπα είναι πυρήνες ατόμων. Οι πυρήνες είναι θετικά φορτισμένοι και γι΄ αυτό δεν μπορούν να πλησιάσουν πολύ ο ένας τον άλλον.
Απωθούνται και δεν έλκονται. Για να πέσει ο ένας πάνω στο άλλον, πρέπει κάποιος να τους εξωθήσει αφού τους προσδώσει μεγάλη ενέργεια», προσθέτει ο κ. Θανάσης Γκοντελίτσας. Αυτό είναι δουλειά του επιταχυντή που αποκαλείται κύκλοτρο.
Οι Αμερικανοί και Ρώσοι ειδικοί προχώρησαν λοιπόν σε μια πυρηνική σύντηξη, σε μια πυρηνοσύνθεση και δημιούργησαν το νέο αυτό στοιχείο. Ειδικότερα κατάφεραν να δημιουργήσουν 6 πυρήνες του στοιχείου αυτού και το αποτέλεσμα της δουλειάς τους εγκρίθηκε για δημοσίευση στην επιστημονική επιθεώρηση Ρhysical Review Letters με τίτλο «Synthesis of a Νew Εlement With Αtomic Νumber Ζ = 117».
Το καινούργιο στοιχείο, που αναμένεται να αποκτήσει επίσημο όνομα εν καιρώ από τη Διεθνή Ενωση Καθαρής και Εφαρμοσμένης Χημείας, έχει αριθμό 117.
Εχει δηλαδή στον πυρήνα του 117 πρωτόνια.
Αυτό σημαίνει ότι δεν υπάρχει στη Φύση.
Η Φύση πιστεύεται ότι έχει «καταφέρει» να φτιάξει μέχρι πλουτώνιο (ίχνη του για την ακρίβεια) που έχει ατομικό αριθμό 94. Το ουράνιο, έχει 92 πρωτόνια.
Από εκεί και πάνω υπάρχουν τα στοιχεία (τα λεγόμενα υπερουράνια) που έχει δημιουργήσει ο άνθρωπος όπως το μπερκέλιο, που χρησιμοποιήθηκε στην περίπτωσή μας, το αμερίκιο, το νομπέλιο (που δημιουργήθηκε κατά τη διάρκεια του Σχεδίου Μανχάταν), το Καλιφόρνιο, το Κιούριο, το Κοπέρνικουμ
O επίκουρος καθηγητής Ορυκτολογίας και Πετρολογίας στο ΑΠΘ, Θανάσης Γκοντελίτσας, ο οποίος το 1998 είχε επισκεφθεί τις άλλοτε κρυφές εγκαταστάσεις της ρωσικής πόλης, μιλάει στα «ΝΕΑ» για τον πρωτοποριακό τεχνικό εξοπλισμό με τον οποίο έγινε η «ανακάλυψη», αλλά και για τα καινούργια στοιχεία που προσπαθούν να δημιουργήσουν οι επιστήμονες για να τα χρησιμοποιήσουν ως πηγές ενέργειας, στη Γη ή το Διάστημα.
«Ηδη από τη δεκαετία του 1950, η σοβιετική κυβέρνηση είχε φτιάξει έναν τεράστιο επιταχυντή τον οποίο μας έδειξαν οι ρώσοι επιστήμονες όταν βρέθηκα εκεί τον Μάιο του 1998, στο πλαίσιο συνεδρίου για διαχείριση πυρηνικών αποβλήτων.
Θυμάμαι ότι οι βίδες που συγκρατούσαν τα διάφορα μέρη του ήταν μεγάλες σαν καθίσματα και ακόμη και σήμερα τις έχουν σαν εκθέματα. Τεράστιοι ήταν ακόμη και οι μαγνήτες του μηχανήματος. Ο εξοπλισμός αυτός μαζί με τους διάφορους πυρηνικούς αντιδραστήρες, τις πηγές νετρονίων που είχαν αναπτύξει αλλά και τις διατάξεις για πυρηνική σύντηξη, δείχνουν πόση τεχνογνωσία έκρυβε πριν από δεκαετίες αυτό το μεγάλο ερευνητικό συγκρότημα που βρίσκεται πάνω σε ένα νησάκι στον ποταμό Βόλγα». Τα τελευταία χρόνια εργάζονται εκεί επιστήμονες από διάφορες χώρες.
Το στοιχείο ununseptium φαίνεται πως ανήκει στα αλογόνα.
Αλλα στοιχεία που έχει δημιουργήσει ο άνθρωπος είναι βαριά χημικά στοιχεία και ανήκουν στα μέταλλα. Λέγονται και ασταθή καθώς είναι ραδιενεργά και εκπέμπουν ακτινοβολίες α, β, γ. Μπορεί να ακτινοβολούν για εκατοντάδες ή χιλιάδες χρόνια μέχρι να εκφυλιστεί ο πυρήνας τους.
Το σίγουρο είναι ότι σε αρκετές περιπτώσεις μπορεί να χρησιμοποιηθούν μαζί με άλλα υλικά για να δημιουργηθούν καινούργιες πηγές ενέργειας. Τα διαστημόπλοια Voyager που ταξιδεύουν στο Διάστημα από τη δεκαετία του 1970, έχουν χρησιμοποιήσει ανάλογα υπερουράνια στοιχεία.
Ομως τα στοιχεία αυτά μπορεί να χρησιμεύσουν για ανάγκες που κανείς μέχρι τώρα δεν έχει προβλέψει ή δεν μπορεί να φανταστεί. Γεγονός όμως είναι ότι πρόκειται για ιδιαίτερα... ευαίσθητα στοιχεία. Ελάχιστα επιστημονικά κέντρα στον κόσμο λέγεται ότι μπορούν να παραγάγουν ορισμένα υπερ-ουράνια στοιχεία. Το κόστος τους για μια ποσότητα μικρογραμμαρίων ανέρχεται σε δεκάδες χιλιάδες ευρώ.
Οι επιστήμονες που θέλουν να κάνουν έρευνες σε αυτά, προμηθεύονται απειροελάχιστες ποσότητες και μόνον ύστερα από εξουσιοδότηση της Διεθνούς Επιτροπής Ατομικής Ενέργειας. Το μπερκέλιο που χρησιμοποιήθηκε στην Ντούμπνα, είχε παραχθεί σε ποσότητα 20 μιλιγκράμ, στον ερευνητικό πυρηνικό αντιδραστήρα του αμερικανικού Εθνικού Εργαστηρίου Οak Ridge.
ΔΗΜΟΣΙΕΥΘΗΚΕ: Σάββατο 10 Απριλίου 2010 στην εφημερίδα «ΤΑ ΝΕΑ»
Ένα καινούργιο στοιχείο, που κανείς ακόμη δεν μπορεί να προβλέψει τη χρησιμότητά του, δημιούργησαν Αμερικανοί και Ρώσοι επιστήμονες στο Κέντρο Πυρηνικών Ερευνών της πόλης Ντούμπνα, στον Βόλγα.
Στο νέο αυτό στοιχείο έδωσαν προσωρινά το όνομα ununseptium.
Δημιουργήθηκε μέσα σε ένα πολύπλοκο μηχάνημα που λέγεται Διαχωριστής Ιχνών Βαρέων Ισοτόπων. «Οι επιστήμονες από το Κέντρο της Ντούμπνα μαζί με συναδέλφους τους από Εθνικό Εργαστήριο Lawrence Livermore της Καλιφόρνιας, βομβάρδισαν ισότοπα του στοιχείου μπερκέλιο σε ισότοτα του στοιχείου ασβέστιο 48 και από τη σύγκρουση προέκυψε ένας νέος πυρήνας που ανήκει σε αυτό το στοιχείο, το οποίο μέχρι σήμερα κανείς δεν είχε δει μπροστά του αλλά πολλοί υπέθεταν τη δυνατότητα δημιουργίας του», λέει στα «ΝΕΑ» ο κ. Θανάσης Γκοντελίτσας.
Στην Ντούμπνα, σε απόσταση 120 χιλιομέτρων βόρεια της Μόσχας, έγινε υπό την εποπτεία του δρος Γιούρι Ογκανεσιάν, μια διαδικασία που δεν μπορεί να κάνει η Φύση. «Τα ισότοπα είναι πυρήνες ατόμων. Οι πυρήνες είναι θετικά φορτισμένοι και γι΄ αυτό δεν μπορούν να πλησιάσουν πολύ ο ένας τον άλλον.
Απωθούνται και δεν έλκονται. Για να πέσει ο ένας πάνω στο άλλον, πρέπει κάποιος να τους εξωθήσει αφού τους προσδώσει μεγάλη ενέργεια», προσθέτει ο κ. Θανάσης Γκοντελίτσας. Αυτό είναι δουλειά του επιταχυντή που αποκαλείται κύκλοτρο.
Οι Αμερικανοί και Ρώσοι ειδικοί προχώρησαν λοιπόν σε μια πυρηνική σύντηξη, σε μια πυρηνοσύνθεση και δημιούργησαν το νέο αυτό στοιχείο. Ειδικότερα κατάφεραν να δημιουργήσουν 6 πυρήνες του στοιχείου αυτού και το αποτέλεσμα της δουλειάς τους εγκρίθηκε για δημοσίευση στην επιστημονική επιθεώρηση Ρhysical Review Letters με τίτλο «Synthesis of a Νew Εlement With Αtomic Νumber Ζ = 117».
Το καινούργιο στοιχείο, που αναμένεται να αποκτήσει επίσημο όνομα εν καιρώ από τη Διεθνή Ενωση Καθαρής και Εφαρμοσμένης Χημείας, έχει αριθμό 117.
Εχει δηλαδή στον πυρήνα του 117 πρωτόνια.
Αυτό σημαίνει ότι δεν υπάρχει στη Φύση.
Η Φύση πιστεύεται ότι έχει «καταφέρει» να φτιάξει μέχρι πλουτώνιο (ίχνη του για την ακρίβεια) που έχει ατομικό αριθμό 94. Το ουράνιο, έχει 92 πρωτόνια.
Από εκεί και πάνω υπάρχουν τα στοιχεία (τα λεγόμενα υπερουράνια) που έχει δημιουργήσει ο άνθρωπος όπως το μπερκέλιο, που χρησιμοποιήθηκε στην περίπτωσή μας, το αμερίκιο, το νομπέλιο (που δημιουργήθηκε κατά τη διάρκεια του Σχεδίου Μανχάταν), το Καλιφόρνιο, το Κιούριο, το Κοπέρνικουμ
O επίκουρος καθηγητής Ορυκτολογίας και Πετρολογίας στο ΑΠΘ, Θανάσης Γκοντελίτσας, ο οποίος το 1998 είχε επισκεφθεί τις άλλοτε κρυφές εγκαταστάσεις της ρωσικής πόλης, μιλάει στα «ΝΕΑ» για τον πρωτοποριακό τεχνικό εξοπλισμό με τον οποίο έγινε η «ανακάλυψη», αλλά και για τα καινούργια στοιχεία που προσπαθούν να δημιουργήσουν οι επιστήμονες για να τα χρησιμοποιήσουν ως πηγές ενέργειας, στη Γη ή το Διάστημα.
«Ηδη από τη δεκαετία του 1950, η σοβιετική κυβέρνηση είχε φτιάξει έναν τεράστιο επιταχυντή τον οποίο μας έδειξαν οι ρώσοι επιστήμονες όταν βρέθηκα εκεί τον Μάιο του 1998, στο πλαίσιο συνεδρίου για διαχείριση πυρηνικών αποβλήτων.
Θυμάμαι ότι οι βίδες που συγκρατούσαν τα διάφορα μέρη του ήταν μεγάλες σαν καθίσματα και ακόμη και σήμερα τις έχουν σαν εκθέματα. Τεράστιοι ήταν ακόμη και οι μαγνήτες του μηχανήματος. Ο εξοπλισμός αυτός μαζί με τους διάφορους πυρηνικούς αντιδραστήρες, τις πηγές νετρονίων που είχαν αναπτύξει αλλά και τις διατάξεις για πυρηνική σύντηξη, δείχνουν πόση τεχνογνωσία έκρυβε πριν από δεκαετίες αυτό το μεγάλο ερευνητικό συγκρότημα που βρίσκεται πάνω σε ένα νησάκι στον ποταμό Βόλγα». Τα τελευταία χρόνια εργάζονται εκεί επιστήμονες από διάφορες χώρες.
Το στοιχείο ununseptium φαίνεται πως ανήκει στα αλογόνα.
Αλλα στοιχεία που έχει δημιουργήσει ο άνθρωπος είναι βαριά χημικά στοιχεία και ανήκουν στα μέταλλα. Λέγονται και ασταθή καθώς είναι ραδιενεργά και εκπέμπουν ακτινοβολίες α, β, γ. Μπορεί να ακτινοβολούν για εκατοντάδες ή χιλιάδες χρόνια μέχρι να εκφυλιστεί ο πυρήνας τους.
Το σίγουρο είναι ότι σε αρκετές περιπτώσεις μπορεί να χρησιμοποιηθούν μαζί με άλλα υλικά για να δημιουργηθούν καινούργιες πηγές ενέργειας. Τα διαστημόπλοια Voyager που ταξιδεύουν στο Διάστημα από τη δεκαετία του 1970, έχουν χρησιμοποιήσει ανάλογα υπερουράνια στοιχεία.
Ομως τα στοιχεία αυτά μπορεί να χρησιμεύσουν για ανάγκες που κανείς μέχρι τώρα δεν έχει προβλέψει ή δεν μπορεί να φανταστεί. Γεγονός όμως είναι ότι πρόκειται για ιδιαίτερα... ευαίσθητα στοιχεία. Ελάχιστα επιστημονικά κέντρα στον κόσμο λέγεται ότι μπορούν να παραγάγουν ορισμένα υπερ-ουράνια στοιχεία. Το κόστος τους για μια ποσότητα μικρογραμμαρίων ανέρχεται σε δεκάδες χιλιάδες ευρώ.
Οι επιστήμονες που θέλουν να κάνουν έρευνες σε αυτά, προμηθεύονται απειροελάχιστες ποσότητες και μόνον ύστερα από εξουσιοδότηση της Διεθνούς Επιτροπής Ατομικής Ενέργειας. Το μπερκέλιο που χρησιμοποιήθηκε στην Ντούμπνα, είχε παραχθεί σε ποσότητα 20 μιλιγκράμ, στον ερευνητικό πυρηνικό αντιδραστήρα του αμερικανικού Εθνικού Εργαστηρίου Οak Ridge.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου