Θέματα - απαντήσεις Χημείας γενικών εξετάσεων 1995 (1η -2η Δέσμη)

Θέματα Χημείας Γενικών Εξετάσεων 1995 (1^η – 2^η  Δέσμη)

ΘΕΜΑ 1^ο  α) Τι ονομάζεται νόμος της ταχύτητας και τι τάξη αντίδρασης της γενικής μορφής αΑ + βΒ == γΓ + δΔ . Σε ποιες αντιδράσεις παρατηρούνται αποκλίσεις από το νόμο της ταχύτητας: Δώστε από ένα παράδειγμα για κάθε περίπτωση απόκλισης.

β) Το μέτρο της ισχύος των ασθενών μονοβασικών οξέων εκφράζεται με δύο μεγέθη. Πως ορίζονται αυτά, από ποιους παράγοντες εξαρτώνται, με ποια μαθηματική σχέση συνδέονται και πως προκύπτει η σχέση αυτή;

ΘΕΜΑ 2^ο  α) Να γραφούν οι χημικές εξισώσεις των αντιδράσεων του νερού με καθεμία από τις παρακάτω ενώσεις 1) προπένιο 2) βουτίνιο-1 3) ισοπρόπυλο-μαγνησιο-ιωδίδιο 4) οξικός αιθυλεστέρας 5) ουρία

β) Να γραφούν οι χημικές εξισώσεις όλων των δυνατών αντιδράσεων παρασκευής των ισομερών αλκοολών του τύπου C4H9OH με την επίδραση αντιδραστηρίων Grignard σε καρβονυλικές ενώσεις.

ΘΕΜΑ 3^ο. Μέταλλο Μ εμφανίζεται στις ενώσεις του με αριθμούς αξείδωσης +2 και +x>2 . 0,2 mol του μετάλλου Μ προστίθενται σε 400 ml διαλύματος HCl  2Ν και μετατρέπονται πλήρως σε  MCl2 οπότε προκύπτει διάλυμα Α όγκου επίσης 400ml

Όλη η ποσότητα του Η2, που παράγεται κατά την αντίδραση του μετάλλου με το HCl, συλλέγεται και καίγεται σε κατάλληλη συσκευή.

200 ml του διαλύματος Α, απαιτούν 100 ml  διαλύματος διχρωμικού καλίου 1Ν, οξινισμένου με HCl, ώστε να οξειδώσει πλήρως το MCl2 σε MClx. 

Τα υπόλοιπα 200 του διαλύματος Α αναμιγνύονται με 800 διαλύματος NaOH, οπότε, χωρίς να παρατηρηθεί σχηματισμός ιζήματος, προκύπτει κορεσμένο διάλυμα ως προς το M(OH)2  με pH=9.

Να υπολογιστούν:

1) Το ποσό της θερμότητας που ελευθερώθηκε κατά την καύση του H2

2) το pH  του διαλύματος Α.

3) Ο αριθμός οξείδωσης του μετάλλου x.  

4) Η τιμή της σταθεράς του γινομένου διαλυτότητας (Ksp) του Μ(ΟΗ)2

Δίνεται ότι η θερμότητα καύσης του είναι ίση με 58 Kcal/mol

(11,6 kcal,  pH =0,  x=3,  K_sp=10^-11)  

ΘΕΜΑ 4^ο. 4,8 gr  ισομοριακού μίγματος μεθανίου και ατμών μεθανόλης διαβιβάζεται μαζί με αέρα πάνω από θερμαινόμενο καταλύτη (μεταλλικό χαλκό) και μετατρέπονται πλήρως σε μια μόνο αέρια καρβονυλική ένωση.

Η ένωση αυτή αντιδρά με πυκνό διάλυμα NaOH  το οποίο περιέχει ακριβώς την ποσότητα  NaOH η που αντιδρά με την καρβονυλική ένωση.

Μετά το τέλος της αντίδρασης εξατμίζουμε τις πτητικές ουσίες, οπότε παραμένει στερεό υπόλειμμα, το οποίο θερμαινόμενο στους 400 δίνει άλας Α και αέριο Β.

Το άλας Α αφού διαλυθεί στο νερό, μετατρέπεται πλήρως στο αντίστοιχο οξύ Γ με την επίδραση διαλύματος

1) Να γραφούν οι χημικές εξισώσεις των παραπάνω αντιδράσεων.

2) Να υπολογισθεί ο όγκος του αερίου Β σε κανονικές συνθήκες.

3) Πόσα ml διαλύματος ΚMnO4 0,1 Μ  απαιτούνται για την πλήρη εξουδετέρωση όλης της ποσότητας του οξέος Γ;

(1,12 lt, 200ml)

Δίνονται τα ατομικά βάρη C=12, Η=1, Ο=16 και ο μοριακός ή γραμμομοριακός όγκος σε κανονικές συνθήκες ενός αερίου 22,4 lt.  

Κριτική των θεμάτων: Ήταν η πρώτη φορά θαρρώ στα θέματα θεωρίας (1^ο -2^ο) που παρατηρήθηκε  απομάκρυνση από τη σκέτη αναπαραγωγή ενοτήτων από το σχολικό βιβλίο, εμφανέστερη  στο 2^ο θέμα της Οργανικής.

Παρά ταύτα οι βαθμολογητές είδαν:

Στο πρώτο θέμα οι υποψήφιοι δυσκολεύονται να βρουν παραδείγματα απόκλισης από το νόμο της ταχύτητας – ειδικότερα όσον αφορά τα στερεά.

Στο δεύτερο θέμα (2α) αρκετοί υποψήφιοι γράφουν σωστά τις αντιδράσεις, αλλά δεν αναφέρουν τους απαραίτητους καταλύτες (νομίζω αν ήθελαν τους καταλύτες – συνθήκες έπρεπε να το ζητήσουν στην εκφώνηση και όχι τι ανακάλυψαν εκ των υστέρων μερικοί βαθμολογητές)

Στο δεύτερο θέμα (2Αβ), οι περισσότεροι υποψήφιοι παραλείπουν τη δεύτερη μέθοδο παρασκευής της βουτανόλης-2.

Στο τρίτο θέμα –που θεωρήθηκε δύσκολο- είναι πολλοί οι υποψήφιοι που εγκαταλείπουν τα ερωτήματα γ και δ. Δεν μπορούν να υπολογίσουν σωστά τον αριθμό οξείδωσης x και δεν απαντούν καθόλου στο δ.

Στο τέταρτο θέμα αρκετοί υποψήφιοι δεν κάνουν την αντίδραση της παρασκευής του οξαλικού οξέος. Δυσκολεύονται στις αντιδράσεις του προβλήματος επειδή αυτές είναι ειδικές περιπτώσεις και όχι γενικές στην οργανική χημεία.