Κυριακή 21 Μαρτίου 2010

Διαγωνισμός Χημείας Β - Γ Λυκείου της ΕΕΧ 2010. Θέματα & Απαντήσεις

ΑΣΚΗΣΗ 1

Ένα διάλυμα (Δ) περιέχει HCl 0,1Μ και μονοπρωτικό οξύ ΗΑ 0,1Μa=10-5).

(α) Ποιο είναι το pH του διαλύματος Δ και ο βαθμός ιοντισμού του ΗΑ;

(β) Σε 1L του Δ προσθέτουμε 0,15 mol KOH, χωρίς μεταβολή όγκου, οπότε προκύπτει διάλυμα Δ1. Ποιο είναι το pH του διαλύματος Δ1;

(γ) Σε 1L του Δ προσθέτουμε 0,2 mol KOH, χωρίς μεταβολή όγκου, οπότε προκύπτει διάλυμα Δ2. Ποιο είναι το pH του διαλύματος Δ2;

(δ) Σε 1L του Δ προσθέτουμε 0,3 mol KOH, χωρίς μεταβολή όγκου, οπότε προκύπτει διάλυμα Δ3. Ποιο είναι το pH του διαλύματος Δ3;

ΑΣΚΗΣΗ 2

Έχουμε δύο διαλύματα, ένα μεθανικού οξέος (Κa = 10-4) συγκέντρωσης 0,1 Μ και ένα αιθανικού οξέος (Κa = 10-5). Τα δύο αυτά διαλύματα έχουν το ίδιο pH. Αναμιγνύοντας 500 mL από το καθένα από τα διαλύματα αυτά προκύπτει το διάλυμα Α. Στο διάλυμα Α προσθέτουμε 10 g Mg.

Υπολογίστε:

(α) το pH των δύο διαλυμάτων των οξέων.

(β) τον όγκο του αερίου που εκλύεται υπό STP μετά την προσθήκη του μαγνησίου.

(γ) την ποσότητα μαγνησίου που δεν αντέδρασε.

(δ) Τα mL διαλύματος 0,10 Μ KMnO4 που απαιτούνται, ώστε να αποχρωματιστούν 500 mL διαλύματος Α;


θΕΜΑΤΑ Β ΛΥΚΕΙΟΥ

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ Β ΛΥΚΕΙΟΥ

ΘΕΜΑΤΑ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ

Κυριακή 14 Μαρτίου 2010

Ανίχνευση ανιόντων Cl, Br, J

Από τα αλογονούχα άλατα ο AgCl είναι λευκός, o AgBr λευκοκίτρινος διαλυτός σε υδατικό διάλυμα NH3, o ΑgJ κίτρινος αδιάλυτος σε υδατικό διάλυμα NH3.

Το ίζημα του AgCl είναι φωτοπαθές και αν εκτεθεί σε ηλιακό φως μαυρίζει.

Ερωτήσεις και άλλες δραστηριότητες (από τον εργαστηριακό οδηγό Χημείας της Α Λυκείου Στέλιου Λιοδάκη – Δημήτρη Γάκη)

Ένα «άγνωστο» στερεό είναι η AgNO3 ή Cu(NO3)2. Μπορείτε να προτείνετε μια απλή διαδικασία για να το ταυτοποιήσετε;

Για την ποιοτική ανίχνευση, εκτός από το χρώμα του ιζήματος εξετάζονται και άλλοι παράγοντες. Ποιοι είναι αυτοί;

Ελέγξτε αν το νερό της βρύσης έχει χλωριόντα. Σε ποιες περιοχές αναμένεται μεγαλύτερη περιεκτικότητα του νερού σε ιόντα χλωρίου;

Παρασκευή 12 Μαρτίου 2010

Ιωδοφορμική αντίδραση ...αιθανόλη και μεθυλοδευτεροταγείς αλκοόλες...ακεταλδεϋδη και μεθυλοκετόνες.


Η αιθυλική αλκοόλη και οι μεθυλοδευτεροταγείς αλκοόλες, καθώς και οι αντίστοιχες καρβονυλικές ενώσεις -προϊόντα οξείδωσής τους-, δηλαδή η ακεταλδεϋδη και οι μεθυλοκετόνες δίνουν την αλοφορμική αντίδραση.
Κατά την αντίδραση αυτή οι παραπάνω αλκοόλες με επίδραση αλογόνου (Cl, Br, J) υφίστανται οξείδωση και στη συνέχεια αλογόνωση του προϊόντος της οξείδωσης.
Το προϊόν αυτό με επίδραση τελικά καυστικών αλκαλίων (ΝαΟΗ, ΚΟΗ) διασπάται με σχηματισμό τρισαλογονομεθανίου ή αλογονοφορμίου CHX3.

Τα υδραλογόνα ΗΧ που ενδιάμεσα σχηματίζονται, εξουδετερώνονται από τα καυστικά αλκάλια.
Ειδικότερα η αντίδραση ιωδοφορμίου, το CHJ3 είναι κίτρινο στερεό με χαρακτηριστική οσμή, μπορεί εύκολα να ανιχνευθεί, χρησιμοποιείται στην εύρεση συντακτικού τύπου ενώσεων.
Από τις τρείς πεντανόλες μόνο η πεντανόλη 2 δίνει την αντίδραση του ιωδοφορμίου. Από όλες τις πρωτοταγείς αλκοόλες μόνο η αιθανόλη.
Από όλες τις αλδεϋδες μόνο η αιθανάλη.

Πραγματοποίηση της αντίδρασης ιωδοφορμίου
1. Σε δοκιμαστικό σωλήνα βάλε 0,5 g Ιωδίου και 2 ml αιθανόλης. Θέρμανε τον σωλήνα σε υδατόλουτρο μέχρι να βράσει το περιεχόμενό του.
2. Πρόσθεσε στο διάλυμα περίπου 1 gr ΝαΟΗ ή ΚΟΗ και ανακίνησε το δοκιμαστικό σωλήνα
3. Παρατήρησε ότι το διάλυμα έγινε κίτρινο και αναδύει χαρακτηριστική οσμή λόγω του CHJ3 που σχηματίστηκε. Πρόσθεσε νερό στο δοκιμαστικό σωλήνα μέχρι τα 3/4 περίπου του ύψους του και παρατήρησε το ίζημα του CHJ3.

4. Επανάλαβε το πείραμα διαδοχικά, χρησιμοποιώντας μεθανόλη, ακετόνη κλπ αντί για αιθανόλη. Παρατήρησε ποιές οργανικές ενώσεις δίνουν την αλογονοφορμική αντίδραση.

Αντλήσαμε από:
1) Οργανική Χημεία Γ. Κυριακού -Χημικός Μηχανικός -Αθήνα 1978 Εκδόσεις Παπαδημητρόπουλοι.
2) Οδηγός Πειραμάτων Χημείας Σιδέρης Μητσιάδης - Σχολ. Σύμβουλος Φυσικός Αθήνα 1994 Εκδόσεις Σαββάλα
3) Οργανική Χημεία Πέτρου Ιακώβου - Χημικός Μηχανικός - Θεσσαλονίκη 1995 Εκδόσεις Ζήτη

Πέμπτη 11 Μαρτίου 2010

Προσδιορισμός CH3COOH στο ξίδι. Τιτλοδότηση.


Προσδιορισμός της περιεκτικότητας του ξιδιού σε οξικό οξύ
ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ – ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ

1. Από το δείγμα ενός λευκού ξιδιού του εμπορίου λαμβάνονται με σιφώνιο 5 ml ξίδι και φέρονται στην ογκομετρική φιάλη των 250 ml, όπου αραιώνονται με απιονισμένο νερό.

2. Από το αραιωμένο διάλυμα λαμβάνονται 50 ml. Με πεχαμετρικό χαρτί εκτίμησε (ή μέτρησε με πεχάμετρο) το PH του διαλύματος του ξιδιού στην κωνική φιάλη. Προστίθενται 2-3 σταγόνες δείκτη φαινολοφθαλεϊνης. ΑΡΧΙΚΟ PΗ = . . .

3. Στην προχοϊδα έχουμε ετοιμάσει και τοποθετήσει διάλυμα ΝaΟΗ 0,1 M.
Σημειώνουμε τον αρχικό όγκο του διαλύματος ΝaΟΗ στην προχοϊδα.
V1 = . . . . .

4. Ανοίγουμε την στρόφιγγα της προχοϊδας και προσθέτουμε αργά διάλυμα ΝaΟΗ στο διάλυμα του ξιδιού της κωνικής φιάλης.

5. Εκτίμησε με πεχαμετρικό χαρτί (ή μέτρησε με πεχάμετρο) το PH του διαλύματος στην κωνική φιάλη όταν έχεις προσθέσει 2, 4, 6, 8 ml διaλύματος ΝαΟΗ 0,1 Μ.
0 ml ΝαΟΗ 2 ml ΝαΟΗ 4 ml ΝαΟΗ 6 ml ΝαΟΗ 8 ml ΝαΟΗ
PΗ= PΗ= PΗ= PΗ= PΗ=
Τι διαπιστώνεις; . . . . . . . . . . . . . . . . . .

6. Συνέχισε να προσθέτεις διάλυμα ΝαΟΗ με μεγαλύτερη προσοχή.
Μόλις δεις αλλαγή στο χρώμα του διαλύματος στην κωνική φιάλη (κοκκινίζει ελαφρά) σταμάτησε να προσθέτεις διάλυμα ΝαΟΗ. Έφτασες στο ισοδύναμο σημείο της εξουδετέρωσης του ασθενούς οξέος από την ισχυρή βάση ΝαΟΗ.
Σημείωσε τον τελικό όγκο του διαλύματος ΝαΟΗ στην προχοϊδα. V2 = . . .
Πόσο όγκο διαλύματος ΝαΟΗ 0,1M πρόσθεσες συνολικά;

Προσπάθησε να εκτιμήσεις με πεχαμετρικό χαρτί (ή μέτρησε με πεχάμετρο) το PH του διαλύματος. Στη κωνική φιάλη βρίσκεται τώρα διάλυμα του άλατος CH3COONa. (Ένα βασικό σημείο στην ογκομετρική ανάλυση είναι η εκλογή του κατάλληλου δείκτη, δηλαδή δείκτη ο οποίος να αλλάζει χρώμα στο ισοδύναμο σημείο. Για την περίπτωση του CH3COOH - NaOH το PH στο ισοδύναμο σημείο αναμένεται να είναι γύρω στο 8 με 8,5. Η φαινολοφθαλεϊνη από άχρωμη σε PH<8,3,>

7. Συνέχισε να προσθέτεις ΝαΟΗ. Εκτίμησε το PH του διαλύματος όταν έχεις προσθέσει 12, 14, 16 ml διaλύματος ΝαOH.
Τι συμπεραίνεις; . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

8. Κατασκεύασε το διάγραμμα του PH του διαλύματος συνaρτήσει του όγκου του προστιθέμενου διαλύματος ΝaOH. Πρέπει να βρεις αντίστοιχο διάγραμμα με το διάγραμμα της εικόνας 3.15 του βιβλίου θεωρίας.

9. Αν υποθέσουμε ότι στο δείγμα των 5ml που πήραμε από το ξίδι του εμπορίου περιέχονται α mol CH3COOH, τότε λόγω της αραίωσης στην κωνική φιάλη βάλαμε α/5 mol CH3COOH.
Αυτά τα α/5 mol εξουδετερώθηκαν με . . . ml διαλύματος ΝαOH.
Αφού υπολογίσεις το α, μετά υπολόγισε την περιεκτικότητα του ξιδιού σε CH3COOH.
Αν βρήκες παραπλήσια περιεκτικότητα με την αναγραφόμενη στο μπουκάλι του ξιδιού έκανες μια πολύ καλή εργασία ποσοτικής ανάλυσης.

10. Επανέλαβε την διαδικασία, χρησιμοποιώντας δείκτη κόκκινου λάχανου.

Δευτέρα 8 Μαρτίου 2010

Πως είναι δυνατόν να υπάρχει χημικός πόλεμος ενάντια σε διαδηλωτές, εργαζόμενους, συνταξιούχους, φοιτητές, μαθητές;


Στο θέμα των χημικών που χρησιμοποιεί η Αστυνομία αναφέρεται ο ΣΥΡΙΖΑ με ερώτηση προς τους υπουργούς Μ.Χρυσοχοΐδη και Γ.Ραγκούση. Οι βουλευτές σημειώνουν ότι οι αστυνομικοί χρησιμοποιούν χημικό, το οποίο έχει απαγορευθεί, ενώ ζητούν να καταλογιστούν ευθύνες για την επίθεση στον Μ. Γλέζο.

Στο κείμενο της ερώτησης αναφέρονται, μεταξύ άλλων, τα εξής:

«Η χρήση των αερίων CS και CN, βασικότερων συστατικών των σύγχρονων 'δακρυγόνων', από τις ΗΠΑ στον πόλεμο του Βιετνάμ ανάγκασε τον ΟΗΕ να καταλήξει στην Απόφαση 2603/16-12-1969, σύμφωνα με την οποία, μεταξύ άλλων, 'καλούνται τα κράτη-μέλη να κάνουν σαφή δήλωση, ότι η απαγόρευση, που περιλαμβάνεται στο Πρωτόκολλο της Γενεύης να έχει εφαρμογή στην πολεμική χρήση όλων των χημικών, βακτηριολογικών και βιολογικών ουσιών (συμπεριλαμβανομένων των δακρυγόνων και άλλων βλαπτικών ουσιών), όσων υφίστανται σήμερα και όσων μπορεί να αναπτυχθούν στο μέλλον'.

» Επιπρόσθετα βάσει της Σύμβασης του Παρισιού (1993), η οποία έχει κυρωθεί και από την Ελλάδα, η παραγωγή των χημικών ουσιών για στρατιωτικούς σκοπούς έχει απαγορευθεί.

» Πώς είναι δυνατόν λοιπόν να αντιμετωπίζονται οι πολίτες μονίμως από την ΕΛ.ΑΣ και τους πολιτικούς της προϊσταμένους ως εχθροί και να χρησιμοποιείται εναντίον τους το ίδιο χημικό όπλο, που απαγορεύεται μεταξύ εμπολέμων κρατών; Πως είναι δυνατόν να υπάρχει χημικός πόλεμος ενάντια σε διαδηλωτές εργαζόμενους, συνταξιούχους, φοιτητές, μαθητές;

» Επιπλέον, η ΕΛ.ΑΣ., εκτός των χειροβομβίδων που εκτοξεύονται με τη μορφή σκόνης και νέφους, χρησιμοποιεί τη γνωστή πλέον μέθοδο της 'φυσούνας', δηλαδή το σχεδόν εξ επαφής 'ψεκασμό' των διαδηλωτών που εφαρμόζεται χωρίς καμιά προειδοποίηση, ως μέσο διάλυσης των διαδηλώσεων με κίνδυνο ακόμα και για την ίδια τη ζωή των διαδηλωτών.»

Οι βουλευτές ζητούν επίσης να μάθουν πότε θα υλοποιηθεί η δέσμευση του υπουργού Προστασίας του Πολίτη ότι θα απαγορευθεί η χρήση χημικών και δακρυγόνων εναντίον των διαδηλωτών. Επικαλούνται μάλιστα δήλωση του ίδιου του υπουργού τον περασμένο Δεκέμβριο.

Newsroom ΔΟΛ